Historia Zakładu - ważniejsze osiagnięcia
W 2007 roku
został zakończony projekt zamawiany
PBZ-KBN-108/P04/2004: „Struktura, ewolucja i dynamika litosfery,
kriosfery i biosfery w europejskim sektorze Arktyki oraz w Antarktyce”,
koordynowany przez Prof. Stanisława Rakusę-Suszczewskiego z Zakładu
Biologii Antarktyki PAN. Kierownikiem zadania, realizowanego w IUNG,
był uczestnik trzech wypraw polarnych dr Rafał Pudełko, nosiło ono
nazwę: „Wykonanie uzupełnienia mapy topograficznej rejonu ASPA 128 oraz
oszacowanie rozmiarów i tempa deglacjacji w latach 1979-2006 wywołanych
zmianami klimatu w rejonie Szetlandów Południowych”. Analiza zmian
zasięgu lodu, które miały miejsce w latach 1979 – 2007, wykazała ogólny
trend zmniejszania się powierzchni pokrytych lodem. W badanym okresie
nie zanotowano żadnych znaczących powierzchni, gdzie zaobserwowano by
przyrost lodu. Na badanym terenie zaobserwowano wytopienie się
wszystkich powierzchni pokrytych lodem, które nie były zasilane z
sąsiednich systemów lodowcowych oraz zaobserwowano pojawienie się
nowych nunataków związanych ze zmniejszaniem się grubości pokrywy
lodowej, która to prawidłowość towarzyszy regresji lodowców.
Zmiany zasięgów lodowców należy łączy z obserwowanymi w rejonie Szetlandów Południowych zmianami klimatu. Znaczny ubytek mas lodu świadczy o przewadze ablacji nad możliwością kompensacji lodem wytworzonym z opadów atmosferycznych. Analiza tempa zmian zasięgów najbardziej znaczących w całym analizowanym systemie lodowców (Ecology Glacier i Baranowski Glacier) w poszczególnych okresach wykazuje, że najszybsza deglacjacja na badanym terenie wystąpiła na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, poczym jej tempo uległo zwolnieniu.
W 2007 roku zakończony został temat statutowy „Opracowanie systemu zaleceń rolniczych związanych z cyklem klimatycznym”. Kierownikiem tego tematu był dr Jerzy Kozyra. Głównym zadaniem Systemu Zaleceń Rolniczych (SZR) jest ułatwienie rozpoznania zagrożeń dla produkcji rolniczej powodowanych przebiegiem pogody. System jest układem współdziałających ze sobą aplikacji komputerowych (w tym aplikacji internetowych) oraz aplikacji GIS. Integralną częścią opracowanego systemu są algorytmy decyzyjne i internetowa aplikacja z zaleceniami agrotechnicznymi dla różnych wariantów przebiegu pogody w danym roku. Opracowano internetowe aplikacje z prognozami plonów na podstawie danych meteorologicznych oraz aplikacje z modelami fenologicznymi wykorzystującymi sumy temperatur efektywnych.
W 2007 roku pracownicy Zakładu zostali uhonorowani Nagrodą Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za pracę: Opracowanie metodyki i przeprowadzenie procesu wydzielania i uszczegółowienia obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania – ONW w Polsce. Nagrodę otrzymali: T. Stuczyński , J. Jadczyszyn, K. Filipiak, J. Kozyra, R. Pudełko, M. Capała, R. Korzeniowska-Pacułek, M. Kowalik, P. Koza, J. Wiącek, E. Wróblewska.
W 2007 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi powierzyło prowadzenie przez IUNG-PIB monitoringu suszy rolniczej w Polsce. Są to coroczne projekty badawcze zamawiane. Monitoring suszy prowadzony jest w Zakładzie Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki oraz w Zakładzie Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów. Kierownikiem tematu jest dr Andrzej Doroszewski.
W 2007 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę „O dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich”. W związku z wprowadzeniem od lipca 2008 roku obowiązkowych ubezpieczeń rolników od strat spowodowanych przez suszę - zaistniała pilna potrzeba zorganizowania monitoringu skutków suszy dla upraw rolniczych w Polsce.
IUNG–PIB podjął się zadania stworzenia systemu monitoringu suszy dla całej Polski, który bez zakłóceń funkcjonuje od 2007 roku. Utworzony system monitoringu suszy rolniczej w Polsce w pełni odpowiada wymaganiom definicji suszy zawartej w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Wykorzystano w nim opracowane w IUNG-PIB modele prognoz plonów, poza tym wykorzystano w opracowaniu znakomitą unikatową bazę danych dotyczących gleb. IUNG-PIB stworzył podstawy systemu monitoringu suszy rolniczej dla obszaru Polski, na bieżąco oceniającego zagrożenia suszą upraw rolnych. W systemie uwzględniono zróżnicowanie odporności pokrywy glebowej na stres wodny oraz główne gatunki i grupy roślin uprawnych Polski.
Opracowano krytyczne wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków grup upraw, które zamieszczone są w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 150, poz. 1249 z późn. zm. Ustawa z dnia 7 lipca 2005r). Wystąpienie takiej wartości oznacza obecnie przeciętny spadek plonów o 20% w danym roku w stosunku do wartości średnich wieloletnich w Polsce. Na podstawie danych meteorologicznych opracowywane są od czerwca do września dekadowe informacje w formie map i tabel - wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gmin w Polsce (3064 gmin), przygotowywane są one dla czternastu gatunków i grup roślin oraz dla czterech kategorii gleb o różnej podatności na suszę. W prowadzonym systemie wprowadzono możliwość uzyskania informacji na temat kategorii gleb za pomocą Internetu.
Opracowania dotyczące prowadzonego monitoringu suszy są prezentowane na stronie internetowej (http://www.minrol.gov.pl oraz http://www.susza.iung.pulawy.pl/), gdzie można uzyskać informacje o zagrożeniu suszą w okresie wegetacyjnym w każdej gminie Polski.
System monitoringu suszy rolniczej skierowany jest do odbiorców tych informacji m.in. do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, firm ubezpieczeniowych, organów administracji państwowej, organizacji samorządowych, służb doradztwa rolniczego, do rolników.
Opr. Andrzej Doroszewski
Zmiany zasięgów lodowców należy łączy z obserwowanymi w rejonie Szetlandów Południowych zmianami klimatu. Znaczny ubytek mas lodu świadczy o przewadze ablacji nad możliwością kompensacji lodem wytworzonym z opadów atmosferycznych. Analiza tempa zmian zasięgów najbardziej znaczących w całym analizowanym systemie lodowców (Ecology Glacier i Baranowski Glacier) w poszczególnych okresach wykazuje, że najszybsza deglacjacja na badanym terenie wystąpiła na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, poczym jej tempo uległo zwolnieniu.
W 2007 roku zakończony został temat statutowy „Opracowanie systemu zaleceń rolniczych związanych z cyklem klimatycznym”. Kierownikiem tego tematu był dr Jerzy Kozyra. Głównym zadaniem Systemu Zaleceń Rolniczych (SZR) jest ułatwienie rozpoznania zagrożeń dla produkcji rolniczej powodowanych przebiegiem pogody. System jest układem współdziałających ze sobą aplikacji komputerowych (w tym aplikacji internetowych) oraz aplikacji GIS. Integralną częścią opracowanego systemu są algorytmy decyzyjne i internetowa aplikacja z zaleceniami agrotechnicznymi dla różnych wariantów przebiegu pogody w danym roku. Opracowano internetowe aplikacje z prognozami plonów na podstawie danych meteorologicznych oraz aplikacje z modelami fenologicznymi wykorzystującymi sumy temperatur efektywnych.
W 2007 roku pracownicy Zakładu zostali uhonorowani Nagrodą Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za pracę: Opracowanie metodyki i przeprowadzenie procesu wydzielania i uszczegółowienia obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania – ONW w Polsce. Nagrodę otrzymali: T. Stuczyński , J. Jadczyszyn, K. Filipiak, J. Kozyra, R. Pudełko, M. Capała, R. Korzeniowska-Pacułek, M. Kowalik, P. Koza, J. Wiącek, E. Wróblewska.
W 2007 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi powierzyło prowadzenie przez IUNG-PIB monitoringu suszy rolniczej w Polsce. Są to coroczne projekty badawcze zamawiane. Monitoring suszy prowadzony jest w Zakładzie Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki oraz w Zakładzie Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów. Kierownikiem tematu jest dr Andrzej Doroszewski.
W 2007 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę „O dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich”. W związku z wprowadzeniem od lipca 2008 roku obowiązkowych ubezpieczeń rolników od strat spowodowanych przez suszę - zaistniała pilna potrzeba zorganizowania monitoringu skutków suszy dla upraw rolniczych w Polsce.
IUNG–PIB podjął się zadania stworzenia systemu monitoringu suszy dla całej Polski, który bez zakłóceń funkcjonuje od 2007 roku. Utworzony system monitoringu suszy rolniczej w Polsce w pełni odpowiada wymaganiom definicji suszy zawartej w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Wykorzystano w nim opracowane w IUNG-PIB modele prognoz plonów, poza tym wykorzystano w opracowaniu znakomitą unikatową bazę danych dotyczących gleb. IUNG-PIB stworzył podstawy systemu monitoringu suszy rolniczej dla obszaru Polski, na bieżąco oceniającego zagrożenia suszą upraw rolnych. W systemie uwzględniono zróżnicowanie odporności pokrywy glebowej na stres wodny oraz główne gatunki i grupy roślin uprawnych Polski.
Opracowano krytyczne wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków grup upraw, które zamieszczone są w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 150, poz. 1249 z późn. zm. Ustawa z dnia 7 lipca 2005r). Wystąpienie takiej wartości oznacza obecnie przeciętny spadek plonów o 20% w danym roku w stosunku do wartości średnich wieloletnich w Polsce. Na podstawie danych meteorologicznych opracowywane są od czerwca do września dekadowe informacje w formie map i tabel - wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gmin w Polsce (3064 gmin), przygotowywane są one dla czternastu gatunków i grup roślin oraz dla czterech kategorii gleb o różnej podatności na suszę. W prowadzonym systemie wprowadzono możliwość uzyskania informacji na temat kategorii gleb za pomocą Internetu.
Opracowania dotyczące prowadzonego monitoringu suszy są prezentowane na stronie internetowej (http://www.minrol.gov.pl oraz http://www.susza.iung.pulawy.pl/), gdzie można uzyskać informacje o zagrożeniu suszą w okresie wegetacyjnym w każdej gminie Polski.
System monitoringu suszy rolniczej skierowany jest do odbiorców tych informacji m.in. do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, firm ubezpieczeniowych, organów administracji państwowej, organizacji samorządowych, służb doradztwa rolniczego, do rolników.
Opr. Andrzej Doroszewski